دکتر سیدرضا صفایی با بیان اینکه کم‌خونی‌ها می‌توانند ارثی یا اکتسابی باشند، اظهار کرد: به عنوان مثال ابتلا به بیماری سلیاک می‌تواند باعث بروز کم‌خونی شود که منشا آن ارثی است. سلیاک جزو سندروم‌های سوءجذب محسوب می‌شود و در صورت ابتلا، بدن نمی‌تواند مواد مختلف از جمله آهن را جذب نکند. البته این بیماری کم دیده می‌شود و چندان شایع نیست.

وی با بیان اینکه کم‌خونی انواع مختلفی دارد، گفت: به عنوان مثال تالاسمی از جمله کم‌خونی‌هایی است که بعد از شش ماهگی بتدریج ظاهر می‌شود و تا پایان عمر همراه بیمار است و اتفاقا جنبه ارثی هم دارد. تالاسمی هم چند نوع دارد، تالاسمی ماژور که نیاز همیشگی به تزریق خون دارد از شیوع بالایی برخوردار نیست، اما تالاسمی مینور بویژه در شمال و جنوب ایران شیوع بالایی دارد. البته تالاسمی مینور با اینکه در تعریف، یک نوع کم خونی است، اما بیماری جدی نیست و این افراد زندگی عادی دارند.

این فوق تخصص خون افزود: البته کم خونی‌های دیگری هم هستند که در سنین مختلف بروز یافته و در هر دو جنس مشاهده می‌شوند. اما مختص زنان نیستند. عمدتا نوع کم خونی که در زنان دیده می‌شود و در سنین باروری تظاهر می‌کند، کم‌خونی ناشی از کمبود آهن است.

این متخصص داخلی با بیان اینکه اگر فردی علامت بیماری را داشته باشد و به پزشک مراجعه کند، آزمایش‌هایی برای وی تجویز می‌شود که در تشخیص موثر است، گفت: درمان کم‌خونی به کمک تجویز قرص آهن و ترکیبات خوراکی آهن‌دار انجام می‌شود و این افراد معمولا به سرعت به درمان جواب می‌دهند.

خونریزی‌های غیرطبیعی ایام قاعدگی و ارتباط آن با کم‌خونی

صفایی ادامه داد: اما اگر درمان موثر نباشد و در مدت کوتاه حدود یک ماه اصلاح نشود، باید منشا خونریزی را پیدا کرد. ممکن است بیمار هنوز مشکل و خونریزی در بدن داشته باشد. به عنوان مثال باید به خونریزی‌های غیرطبیعی دوران قاعدگی توجه کرد.

این فوق تخصص خون افزود: ممکن است شخصی که کمبود آهن و متعاقب آن کم‌خونی داشته باشد، دچار کاهش و یا قطع خونریزی در ایام قاعدگی شود. اینها وابسته به میزان ذخایر آهن بدن است که معمولا با تجویز قرص برطرف می‌شود، اما اگر طبیعی نباشد و به درمان پاسخ ندهد، باید علت را دقیق‌تر بررسی کرد. زیرا ممکن است سیکل‌های هورمونی دچار اختلال شده و یا فرد مبتلا به ناراحتی گوارشی باشد.

مصرف مداوم قرص آهن، برخی بیماری‌ها را پنهان می‌کند

وی با تاکید بر اینکه به هیچ وجه نمی‌توان قرص آهن را چه در زنان و چه در مردان در هر سنی بدون علت تجویز کرد، گفت: این مسئله بویژه در سنین بالاتراز 45 سالگی حساسیت بیشتری دارد. زیرا مصرف مداوم قرص آهن باعث می‌شود برخی بیماری‌ها پنهان شوند. به عنوان مثال کم‌خونی علامت سرطان روده بزرگ است اما با مصرف قرص آهن که جلوی کمبود را می‌گیرد دیگر نمی‌توان سرطان را تشخیص داد و پزشک زمانی متوجه شود که بیماری وارد مراحل پیشرفته شده باشد.

صفایی اضافه کرد: البته ممکن است به زنانی که در سنین باروری قرار دارند بگوییم قرص آهن را چند روز در ماه استفاده کنند، اما آن هم باید با احتیاط انجام شود.

علت توزیع قرص آهن در مدارس دخترانه

وی درباره علت توزیع قرص آهن در مدارس دخترانه گفت: علت اینکه در مقطع ابتدایی یا راهنمایی قرص آهن به دانش آموزان می‌دهند کمک به رشد آنهاست. چون بچه‌ها در سن رشد هستند و آهن علاوه بر خونسازی در ساختن عضلات هم تاثیر دارد. بنابراین اگر دانش آموزان تغذیه خوبی نداشته باشند، ممکن است اختلال رشد پیدا کنند. بنابراین توزیع قرص آهن یک راهکار مناسب برای پیشگیری از بروز اختلالاتی از این دست است.

غنی‌سازی نان و نمک با آهن، تدبیر وزارت بهداشت برای پیشگیری از بروز کم خونی

این فوق تخصص خون ادامه داد: راهکار دیگر هم غنی سازی مواد غذایی چون نان و نمک با آهن است که آن هم بر اساس غربالگری‌ها و برآوردهای وزارت بهداشت مبنی بر کمبود یک ماده مغذی در سطح جامعه انجام می‌شود که البته در حد درمان نیست و در راستای پیشگیری صورت می‌گیرد.